راهنمای انتخاب بهترین فیلتر هوا برای کمپرسور باد

اگر در کسب و کارتان از کمپرسورهای هوا استفاده می‌کنید لازم است بدانید که فیلتر هوا یکی از بخش‌های بسیارمهم سیستم کمپرسور شما می‌باشد. انتخاب فیلتر هوا مناسب نه تنها باعث افزایش بازده و کارایی کمپرسور شما می‌شود، بلکه تاثیر بسیار زیادی بر روی میزان برق مصرفی کمپرسور شما نیز دارد و از کارمندان شما در برابر مواد شیمیایی خطرناک و ریزگردها محافظت می‌کند.

به یاد داشته باشید که هر فیلتر هوایی برای کمپرسور شما مناسب نیست. بسته به مواردی چون شرایط محل کار شما، پروژه شما و اینکه تا چه حد از تجهیزات خود استفاده می‌کنید، باید فیلتر هوا خود را انتخاب کنید.

در این مقاله به توضیح نحوه کار فیلترهای کمپرسور هوا پرداخته و راهنمای دقیقی برای انتخاب فیلتر مناسب و دفعات تعویض آن به شما عزیزان ارائه می‌دهیم.

فیلتر هوای فشرده چگونه کار می‌کند ؟

هدف همه فیلترهای هوا این است که ذرات و گرد و غبار هوا را به دام انداخته تا جریان هوای تمیزی ایجاد کنند. با این حال فیلترهای هوا مختلف بسته به ذراتی که باید فیلتر کنند به شکل‌های متفاوتی اینکار را انجام می‌دهند. برخی از فیلترهای هوا ذرات مرطوب را هدف قرار می‌دهند و برخی دیگر ذرات خشک را فیلتر می‌کنند. تعدادی از فیلترها نیز بخار و بو را جذب و فیلتر می‌کنند.

دلیل اصلی استفاده از فیلترها این است که جلوی ورود بخار آب، روغن و کثیفی را به تجهیزات پنوماتیکی(برای درک بهتر کلمه پنوماتیک از سایت ویکی پدیا کمک بگیرید) بگیریم. در صورتی که از فیلترهای مناسب استفاده نکنیم ممکن است تجهیزات ما دچار مشکلات زیادی شوند و حتی بطور کامل از بین بروند. حتی اگر تجهیزات شما دچار صدمه نشوند، محصول تولیدی شما قطعا دچار خرابی می‌شود. به عنوان مثال مواد غذایی که تولید می‌کنید دچار آلودگی و فساد می‌شود.

فیلترهای هوا نسبت به دیگر تجهیزات شما قیمت بسیار پایینی دارند. بهتر است که با صرف هزینه ای کم فیلترهای کمپرسورتان را بطور منظم تعویض کنید تا اینکه مجبور شوید مبالغ بالایی را برای تعمیر کردن تجهیزات خود بپردازید.

چرا به فیلتر هوا نیاز داریم ؟

همانطور که گفته شد فیلتر هوا یک بخش بسیار ضروری برای کمپرسورها می‌باشد ولی چرا ؟

فیلترهای هوا، جریان هوای پاک را به ما می‌دهند که تضمین کننده طول عمر بیشتر تجهیزات پنوماتیکی می‌باشد. اگر از فیلتر هوا استفاده نکنیم نه تنها تجهیزات خود را در معرض خطر قرار داده ایم بلکه بازده کار ما نیز کاهش پیدا می‌کند. هر متر مکعب هوایی که از ورودی کمپرسور می‌گذرد حاوی میلیون ها ذره خارجی می‌باشد. ذراتی چون قطرات آب، خاک، باکتری ها و مقدار زیادی از فلزات سنگین از جمله جیوه، سرب و کادمیم. این ذرات با ورود به تجهیزات، سلامتی آنها را به خطر می‌اندازند. همچنین در صنایع غذایی و بهداشتی موضوع خیلی جدی‌تر بوده و این ذرات می‌توانند تمامی محصولات تولیدی را دچار فساد و آلودگی کنند.
تا اینجا متوجه شدید که چرا به فیلترهای هوا نیازمندیم.

فیلترهای هوا یک طول عمر مشخصی دارند و نیاز است پس از مدتی تعویض شوند. چراکه فیلترهای فرسوده و مسدود شده باعث کاهش دبی هوای ورودی به کمپرسور شده و افت فشار را به همراه دارند.

ذرات و آلاینده‌های هوا فشرده :

بسته به محیط کاری شما ذرات خاصی در هوا وجود دارند. برای مثال ممکن است در محیط کاری شما گرد و غبار زیادی وجود داشته باشد. تعیین اینکه نیازمند حذف و فیلتر کدام ذرات هستید می‌تواند به شما در انتخاب فیلتر مناسب کمک کند.

بخار آب :

آب بطور طبیعی در هوا وجود دارد. در فضاهای مرطوب مقدار این آب بیشتر از حالت معمول است. مقداری از این آب به درون هوای فشرده شده راه پیدا می‌کند و باعث بروز مشکلاتی از جمله افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و کاهش طول عمر تجهیزات شود. همچنین وجود مقدار زیادی بخار اب می‌تواند باعث ایجاد رد در صنایع تزریق پلاستیک و رنگ آمیزی اسپری شود.

افزایش نشتی، اختلال در سیستم‌های کنترل، زنگ زدگی و خوردگی در لوله‌های انتقال از دیگر مشکلات بخار آب در هوای فشرده است.

روغن‌ و روان‌کارها :

در هوا مقداری روغن نیز وجود دارد. همچنین دسته ای از کمپرسورها هستند که در محفظه فشرده سازی از روانکارها استفاده می‌کنند. این روغن و روانکارها به می‌توانند به میزان کمی وارد هوای فشرده شوند و در عملکرد تجهیزات ما تاثیر بگذارند.

خاک و ذرات گرد و غبار :

بطور کل در هوا مقدار کمی گرد و غبار وجود دارد. اما اگر در محل کار شما گرد و غبار زیاد می‌باشد، برای مثال در پروژه‌های ساخت و ساز، ورود این ذرات به هوای فشرده سلامتی تجهیزات پنوماتیکی شما را کاهش می‌دهد و می‌تواند موجب بخطر افتادن سلامتی کارمندان شما نیز شود.

ارگانیسم‌های کوچک :

میکرو ارگانیسم ها مانند ویروس‌ها و میکروب‌ها با ورود به هوای فشرده و در حضور قطرات آب می‌توانند رشد کرده و تکثیر پیدا کنند. این موضوع در صنایعی که بهداشت برای آنها اهمیتی بالایی دارد می‌تواند بشدت مشکل ساز شود.

انواع فیلترهای کمپرسور هوا :

شما بسته به شرایط کارتان می‌بایست فیلتر هوا مورد نیازتان را تهیه کنید. در برخی موارد می‌توان از چند فیلتر هوا کنار هم استفاده کرد.

فیلتر هوایی که انتخاب می‌کنید باید مناسب کمپرسور و شرایط کاری شما باشد. انتخاب فیلتر هوا مناسب است که باعث می‌شود بهترین بازده و عملکرد را از کمپرسورتان دریافت کنید.

فیلتر هوای هپا (HEPA) :

این فیلترها ذرات درشت معلق در هوا را به دام می‌اندازند. این فیلترها معمولا از الیاف پشم شیشه ساخته شده‌اند. ذرات معلق در هوا با برخورد به الیاف تنیده شده این فیلترها به فیلتر چسبیده و هوا پاک با تغییر مسیر خود از فیلتر عبور می‌کند. این نوع از فیلترها جزو پرمصرف ترین فیلترهای هوا هستند و در صنایعی چون رنگ‌آمیزی اسپری بسیار عالی عمل می‌کنند.

فیلتر کربن فعال :

فیلترهای کربن فعال نوع ویژه‌ تری از فیلترها هستند. این فیلترها طی یک فرایند شیمیایی، بخار آب و روان‌کارها را از هوا جدا می‌کنند.

بطور معمول از زغال چوب و کربن در ساخت این نوع از فیلترها استفاده می‌شود. زغال چوب و کربن سطح وسیعی داشته و به خوبی بخارات روغن و روان‌کارها را به خود جذب می‌کند.

از آنجایی که فیلترهای کرین فعال بسیار جاذب هستند، ذرات بسیار ریز بخار را نیز جذب می‌کنند. این فیلترها در معمولا در اکثر سیستم‌های پنوماتیکی و کمپرسورها یافت می‌شوند.

یکی دیگر از ویژگی‌های جالب این نوع از فیلترها، حذف بو از هوا می‌باشد. بسیاری از مواد شیمیایی، بو و بخارات سمی دارند که با استفاده از فیلترهای کربن فعال از هوا حذف شده و از کمپرسور خارج نمی‌شوند و هوای پاک تری برای تنفس ایجاد می‌کنند که باعث حفظ سلامتی کارمندان شما می‌شود.

اگر مجاب شدید که از فیلترهای کربن فعال استفاده کنید نیاز است که از یک فیلتر جذب غبار نیز استفاده کنید. چراکه در فیلترهای کربنی ممکن است ذرات ریز کربن از فیلتر جدا شده و وارد جریان هوا شوند. با استفاده از فیلتر جذب غبار، این ذرات ریز کربنی به دام افتاده و وارد هوا نمی‌شوند.

گفتیم که فیلترهای کربن فعال در جذب بخار آب بسیار قوی عمل می‌کنند اما برای جمع آوری مایعات ساخته نشده‌اند. اگر برای به دام انداختن مایعات از فیلترهای کمکی در کنار فیلتر کربن فعال استفاده نکنید، این مایعات در فیلتر کربنی شما جمع شده و سطح آن را اشباع می‌کنند. در نتیجه فیلتر شما سریعا فرسوده می‌شود.

فیلتر هوا ادغامی :

فیلترهای ادغامی ذرات بسیار ریز کوچک تر از یک میکرون را فیلتر می‌کنند. این فیلترها توانایی فیلتر کردن آب، ذرات معلق، روغن و سایر مایعات را دارند اما نمی‌توانند بو و بخار را از هوا جدا کنند. اگر نیاز به فیلتر کردن بخار و بو از هوا هستید باید از یک فیلتر کربن فعال در کنار فیلتر ادغامی استفاده کنید.

آب بخاطر فرایند تراکم در محفظه تراکم کمپرسور بوجود می‌آید که برای کمپرسور و سایر تجهیزات بشدت مضر است. ذرات روغن هم در کمپرسورهایی که از روانکار استفاده می‌کنند وجود دارد. فیلتر کردن آب و ذرات روغن یک چالش بسیار بزرگ است که البته توسط فیلتر ادغامی امکان پذیر می‌شود. در فیلترهای ادغامی ذرات کوچک آب فیلتر شده و با افزایش این ذرات، قطرات آب درون فیلتر تشکیل می‌شوند. با گذشت زمان این قطرات از فیلتر جدا شده و در مخزن زیر فیلتر چکه می‌کنند .  آب جمع شده درون مخزن را هم می‌توان به صورت دستی تخلیه کرد و هم به صورت اتوماتیکی.

فیلترهای ادغامی ممکن است ذرات ریز غبار را هم فیلتر کنند که در صورت تمیز نکردن فیلتر باعث افت فشار خواهد شد.

فیلتر ورودی کمپرسور :

معمولا بر روی تمامی کمپرسورها این فیلتر وجود دارد اما ممکن است در بعضی از کمپرسورها این فیلتر وجود نداشته باشد. فیلتر ورودی کمپرسور بر روی ورودی کمپرسور نصب شده و ذرات نسبتا بزرگ را فیلتر می‌کند. این فیلترها از کمپرسور محافظت کرده و جلوی مسدود شدن مجراهای کمپرسور را می‌گیرند. همچنین فیلتر ورودی از سایر فیلترهای کمپرسور محافظت کرده و باعث افزایش طول عمر آنها می‌شود.

انواع مختلف تخلیه در فیلترها :

در زیر فیلترها، محفظه‌هایی وجود دارند که مایعات و آلودگی‌های فیلتر شده درون آنها جمع می‌شوند. برای تخلیه این محفظه روش‌‌های متفاوتی وجود دارد که می‌توانید بسته به نیازتان از یکی از این روش‌ها استفاده کنید.

1 – روش دستی :

در روش تخلیه دستی یک اپراتور محفظه را پس از پر شدن آن تخلیه می‌کند. عمل تخلیه با پیچیدن شیر تخلیه ای که در قسمت زیرین فیلتر است انجام می‌شود. بهتر است که برای تخلیه محفظه، یک برنامه زمانی معین داشته باشیم.

2 – نیمه خودکار و باز :

در این روش پس از اینکه کمپرسور هوا را روشن و خاموش کنیم عمل تخلیه انجام می‌شود. یعنی با هر بار روشن و خاموش کردن کمپرسور عمل تخلیه به صورت خودکار انجام می‌پذیرد.

3 – تمام خودکار و باز :

در این روش نه تنها با هربار خاموش و روشن شدن فرایند تخلیه انجام می‌شود بلکه به محض پر شدن محفظه تا یک حد مشخص نیز فرایند تخلیه صورت می‌گیرد.

4 – تمام خودکار و بسته :

این روش تخلیه مشابه روش تمام خودکار و باز است یعنی با پر شدن محفظه تا حد مشخص تخلیه صورت می‌گیرد اما با خاموش کردن کمپرسور، محفظه تخلیه نمی‌شود.

5 – تخلیه الکتریکی :

این نوع تخلیه کمابیش شبیه به تخلیه دستی است با این تفاوت که تخلیه الکتریکی امکان تخلیه محفظه را با استفاده از سیگنال‌های الکتریکی و از راه دور میسر می‌سازد.

فاکتورهای دیگری که لازم است برای خرید فیلتر هوا در نظر بگیریم :

زمانی که می‌خواهید یک فیلتر برای کمپرسور خود تهیه کنید باید فاکتورهایی بیش از اینکه فیلتر چه ذراتی را جذب می‌کند در نظر بگیرید.

پس نیاز داریم که یک انتخاب آگاهانه داشته باشیم چراکه روش تصفیه ای که انتخاب می‌کنید بر روی بازده، کیفیت، سلامت و طول عمر تجهیزات شما تاثیرگذار است.

این فاکتورها عبارتند از :

1 – نوع کمپرسور :

یکی از مهمترین فاکتورها، نوع کمپرسور است. ما باید اول از همه بسته به نوع کمپرسورمان تصمیم به انتخاب فیلتر هوا بگیریم.

سه نوع اصلی کمپرسور هوا وجود دارد که عبارتند از کمپرسور گریر از مرکز، پیچی و پیستونی.

کمپرسورهای گریز از مرکز برای استفاده در ظرفیت‌های بالا گزینه ای بسیار عالی است. عملکرد این نوع کمپرسور بر اساس انتقال انرژی از چرخش پروانه یا ایمپلر به هوا است. کمپرسورهای گریز از مرکز در محفظه تراکم خود نیاز به روغن ندارند و این به معنی نیاز کمتر فیلترهای ما به فیلتر کردن روغن و بخارات آن است.

کمپرسورهای پیچی دسته ای دیگر از کمپرسورها هستند. این کمپرسورها از پروسه جابجایی مثبت استفاده می‌کنند. این کمپرسورها اکثرا از یک لوب مارپیچ یا یک پیچ روغنکاری شده برای ایجاد جابجایی مثبت استفاده می‌کنند. از دو روتور نیز برای فشرده سازی هوا استفاده می‌شود و برای خنک شدن این روتورها از روغن استفاده می‌شود. در نتیجه در این کمپرسورها نیاز شدید تری به فیلتر کردن بخارات روغن داریم.

کمپرسورهای پیستونی نیز از پروسه جابجایی مثبت استفاده میکنند و فشار هوا را با کاهش حجم آن افزایش می‌دهند.

یک پیستون داخلی به کمپرسور کمک می‌کند تا حجمی از هوا را گرفته و درون یک محفظه بسته محصور کند.این مدل ار کمپرسورها در انواع مختلف سیستم خنک کاری هوایی، آبی، نیازمند به روانکار و بدون نیاز به روانکار ارائه می‌شوند.

برای فهمیدن اینکه چه دسته از فیلترهایی مناسب کمپرسور شما است می‌توانید دفترچه راهنما کمپرسورتان را مطالعه کنید.

مقدار استفاده :

مورد  دیگری که باید به آن توجه کنید میزان و مقدار استفاده شما از کمپرسورتان است. برای مثال اگر زیاد و در شیفت‌های طولانی ار کمپرسورتان استفاده می‌کنید لازم است که یک فیلتر قوی با قابلیت تخلیه خودکار خریداری کنید. به این ترتیب اپراتور برای هربار تخلیه محفظه لازم نیست وقت صرف کند.

اگر هم از کمپرسور خیلی کم استفاده می‌کنید می‌توانید از فیلترهای تخلیه دستی استفاده نمایید. البته باید اپراتور شما به صورت دوره ای محفظه فیلتر را تخلیه کند تا کمپرسورتان دچار افت فشار و دیگر مشکلات نشود.

صنعت :

بسته به صنعتی که در آن مشغول هستید ممکن است به گروه خاصی از فیلترها نیاز داشته باشید. برای امثال اگر با بخارات شیمیایی سروکار دارید می‌بایست از فیلترهای کربن فعال استفاده کنید تا سلامت کارمندانتان به خطر نیفتد.

یا در صنایع رنگ کاری اسپری نیاز است تمامی ذرات چه جامد و چه بخار فیلتر شوند چرا که وجود این ذرات می‌تواند بر روی کیفیت کار تاثیر زیادی بگذارد.

چه زمانی فیلترهای کمپرسور باد را تعویض کنیم :

برای اینکه فیلترها بتوانند بصورت صحیح کار خود را انجام دهند می‌بایست به صورت دوره ای تعویض شوند.

نشانه هایی وجود دارند که به ما خبر می‌دهند که زمان تعویض فیلترها فرا رسیده. تغییر در جریان هوای خروجی و سریع اشباع شدن فیلتر دو مورد از مهمترین نشانه‌های منقضی شدن فیلترها می‌باشد.

برای اینکه طول عمر کمپرسورمان را افزایش دهیم و کیفیت کار آن را حفظ کنیم باید یک برنامه خاص برای تعمیر ونگهداری از سیستم کمپرسور آماده کنیم. اگر روزانه و در شیفت های طولانی از کمپرسور استفاده می‌کنیم باید مقدار رسیدگی به آن را نیز افزایش دهیم. این رسیدگی‌ها شامل تمیز کردن قطعات کمپرسور، روغنکاری در مناطقی که نیازمند روغنکاری هستند، تخلیه فیلترها و تعویض انها به صورت دوره ای می‌باشد.