آموزش کنترل نشتی‌ در کمپرسور های باد

نشتی در سیستم هوای فشرده بیش از آنچه که فکرش را می‌کنید، مشکل‌ساز است. برای مثال نشتی باعث نامنظم شدن فشار می‌شود که این موضوع خود باعث بروز نشتی‌های دیگر شده و از طرف دیگر، عملکرد ابزارهای پنوماتیک را تحت تاثیر بدی قرار می‌دهد.
پیدا کردن و تعمیر نشتی کمپرسور باد را می‌توان جزو فعالیت‌های بی فایده طبقه بندی کرد، چراکه پس از گذشت مدتی، باز شاهد بروز نشتی‌ها در سیستم هوای فشرده خواهیم بود. یافتن و تعمیر نشتی‌ها در کنار هزینه و زمان زیادی که لازم دارند، راهکاری دائمی نمی‌باشند. پس چرا به جای تعمیر نشتی‌ها، به کنترل نشتی در سیستم هوای فشرده نپردازیم؟

تاثیر نشتی در افت فشار چگونه است؟

تاثیری که نشتی بر روی فشار کمپرسور باد ایجاد می‌کند تابعی از پارامترهای مختلف می‌باشد. برای مثال فرض کنید که از کمپرسور هوای خود برای راه اندازی یک ابزار پنوماتیک استفاده می‌کنید. در این صورت سیستم نشتی در سیستم هوای فشرده شما باعث افت فشاری به میزان X می‌شود. حال اگر قصد راه اندازی یک ابزار پنوماتیک دیگر را نیز داشته باشید، افت فشار ایجاد شده حاصل از نشتی با X برابر نخواهد شد.

این موضوع باعث می‌شود که ما با افزایش فشار کمپرسور، قادر به کنترل افت فشار حاصل شده در اثر نشتی‌ها نباشیم.
همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که نشتی باعث ایجاد فشار خروجی نوسانی در سیستم هوای می‌شود. در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت که با افزایش فشار کمپرسور، تاثیرات مخرب نشتی بر روی عملکرد ابزارهای پنوماتیک را کاهش و یا حذف کرد.

تاثیر نشتی بر روی بروز نشتی‌های جدید:

نشتی در سیستم پمپ باد یکی از عوامل بروز نشتی‌های جدیدتر می‌باشند. زمانی که سیستم هوای فشرده شما دچار نشتی می‌شود، برای حفظ فشار نهایی ملزم هستید تا فشار کمپرسور خود را افزایش دهید.
افزایش فشار باعث افزایش افت فشار درون نشتی‌ها می‌شود ولی این پایان ماجرا نیست. با افزایش فشار هوا و در نتیجه افزایش افت فشار از نشتی‌ها، درزهای ایجاد شده بزرگتر شده و اندازه نشتی‌ها افزایش پیدا خواهند کرد.
همچنین با افزایش فشار هوا، نقاط آسیب پذیر سیستم هوای فشرده شما تحت تنش برشی بزرگتری قرار گرفته و احتمال ایجاد نشتی در این مناطق افزایش چشمگیری پیدا می‌کند.
در نتیجه برای جلوگیری از نشتی‌های جدید لازم است تا در ابتدا به ترمیم نشتی‌های سابق مشغول شویم.

کنترل نشتی‌ در سیستم هوای فشرده:

بروز نشتی در سیستم کمپرسور باد امری طبیعی می‌باشد. به هرحال تمامی اجزای یک سیستم هوای فشرده در گذر زمان فرسوده شده و ایجاد نشتی در بخش‌های ضعیف‌تر دور از انتظار نیست. اما این موضوع تنها زمانی طبیعی می‌باشد که با یک سیستم هوای فشرده قدیمی سر و کار داشته باشید.
اگر سیستم هوای فشرده شما بصورت مکرر دچار نشتی می‌شود، بدون آنکه ایرادی در سیستم هوای فشرده وجود داشته باشد، باید بررسی‌های خود را شروع کنید.

بطور کل برای کنترل نشتی در سیستم هوای فشرده، موارد زیر کمک کننده می‌باشند.

1 – ترمیم نشتی‌های سابق:

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد نشتی در سیستم هوای فشرده، نشتی‌های فعلی می‌باشند. شما بدون برطرف کردن و ترمیم نشتی‌های فعلی نمی‌توانید بروز نشتی‌های جدید را کنترل نمایید.
پس در اولین اقدام، نشتی‌های فعلی سیستم هوای فشرده خود را علامت گذاری کرده و آنها را به ترتیب اندازه، از بزرگ به کوچک، ترمیم نمایید.

2 – بررسی مکان نشتی‌های گذشته:

هنگامی که یک نشتی را درون سیستم هوای فشرده پیدا کردید، موقیت آن را در یک دفترچه ثبت کنید. با این کار می‌توانید پراکندگی محل نشتی‌ها را بررسی کرده و متوجه شوید که اغلب نشتی‌ها در چه قسمتی از سیستم بروز می‌کنند.
اگر در پی بررسی‌ها متوجه شدید که اغلب نشتی‌ها در یک بخش خاص از پمپ باد شما بروز می‌کنند، آن بخش را مورد بررسی قرار داده تا دلیل آن را متوجه شوید.

3 – بررسی و تعویض فیلترها:

هوا همواره دارای مقادیری آلاینده و ذرات ریز مانند گرد و غبار می‌باشد. این ذرات با آنکه کاملا بی آزار بنظر می‌رسند، یکی از دلایل ایجاد نشتی در سیستم هوای فشرده می‌باشند.
زمانی که ذرات ریز وارد هوای فشرده می‌شوند، سرعت بسیار بالایی به خود می‌گیرند. برخورد این ذرات پر سرعت به دیواره لوله‌های انتقال هوای فشرده، باعث نازک شدن لایه لوله‌ها و در نهایت بروز نشتی در آن‌ها می‌شود.
فیلترها وظیفه فیلتر کردن این ذرات را دارند ولی هر فیلتری طول عمر خاصی داشته و با گذشت زمان، دچار انسداد می‌شوند. در نتیجه این فیلترها دیگر قادر به فیلتراسیون ذرات موجود در هوا نبوده و این ذرات را به درون کمپرسورهای هوا راه می‌دهند. برای جلوگیری از ورود این ذارت چاره‌ای جز تعویض فیلترها فرسوده نداریم.
پس یکی از راه‌های کنترل نشتی در سیستم هوای فشرده، بررسی و تعویض فیلترهای مسدود شده و خراب می‌باشد.

4 – بررسی سطح رطوبت:

هوا با فشرده شدن در کمپرسور، دماهای بالاتری را تجربه کرده و سطح رطوبت آن افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. این رطوبت عامل گستره وسیعی از مشکلات همچون نشتی‌ها می‌باشد.
هوای فشرده مرطوب با عبور از لوله‌های انتقال، دمای خود را از دست داده و بخشی از رطوبت آن به آب مایع تبدیل می‌شود. همین آب میعان شده باعث زنگ زدگی و همچنین ایجاد رسوب درون لوله‌ها شده و لوله‌ها را آسیب‌پذیرتر خواهد کرد.
در نتیجه لازم است تا رطوبت هوای فشرده را پیش از ورود آن به لوله‌ها کاهش داد تا شاهد چنین مواردی نباشیم. برای این منظور از تجهیزهایی چون افتر کولر و درایرهای تبریدی و جذبی استفاده می‌شود.

5 – بررسی معماری خط انتقال هوای فشرده:

اگر شاهد تکرار نشتی در خط انتقال هوای فشرده خود هستید، ممکن است معماری لوله‌های شما مشکل داشته باشد. برای مثال اگر قطر لوله‌های شما به نسبت فشار هوا، کم باشد و یا تغییر مسیر ناگهانی درون خط لوله شما وجود داشته باشد، احتمال بروز نشتی در لوله‌های شما افزایش پیدا خواهد کرد.
پس برای کنترل نشتی در سیستم هوای فشرده خود بهتر است تا معماری لوله‌های خود را مورد بررسی قرار دهید. همچنین بهتر است تا در دوره‌های زمانی مشخصی، لوله‌های خود را بررسی کرده و لوله‌های کثیف و رسوب کرده را تمیز کنید.

6 – تعویض اتصالات آسیب دیده:

شل شدن و خرابی اتصالات در سیستم‌های هوای فشرده شایع بوده و جزو قسمت‌های مستعد نشتی می‌باشند. اگر شاهد بروز نشتی‌های مکرر در محل اتصالات سیستم هوای فشرده خود هستید، بهتر است تا اتصالات آن بخش را تعویض کنید.
ممکن است تا در ابتدای کار با سفت کردن اتصالات موفق به ترمیم نشتی شوید ولی در صورت ایجاد شدن مجدد نشتی در آن بخش، این احتمال را در نظر بگیرید که اتصالات آن قسمت دچار خرابی شده است.
پس برای کنترل نشتی در سیستم هوای فشرده خود، اتصالاتی که به شکل مداوم شل می‌شوند را تعویض کنید.

7 – مدیریت فشار و دما:

افزایش فشار و دمای هوای فشرده می‌تواند سیستم هوای فشرده شما را دچار نشتی کنید. اجزای کمپرسور و خط لوله شما برای فشار و دمای مشخصی طراحی شده‌اند. در صورتی که فشار و دما را در بالاترین حد خود نگه دارید، احتمال خرابی و بروز نشتی در سیستم هوای فشرده خود را افزایش داده‌اید.
اگر دمای هوای فشرده شما در سطوح بالایی قرار دارد، کمپرسور را در اتاقی با تهویه و سرمایش مناسب قرار داده و در صورت لزوم از افتر کولر استفاده نمایید. برای کاهش فشار نیز سعی کنید تا از کمپرسور هوای خود در فشارهای پایین‌تری استفاده کرده و فشار هوا را بیش از حد نیازتان بالا نبرید.

جمع بندی:

نشتی در سیستم هوای فشرده عامل ایجاد کننده مشکلات فراوانی از افت دبی و فشار گرفته تا افزایش قبوض برق و خرابی‌های ناگهانی، می‌باشد.
با آنکه بروز نشتی در سیستم هوای فشرده غیر قابل اجتناب است، اما با بکار گیری برخی از اصول می‌توان احتمال ایجاد ان را تا حد بسیار زیادی کاهش داد.
با نکات و موارد گفته شده در این مقاله می‌توانید یک قدم به کنترل نشتی در سیستم هوای فشرده خود نزدیک‌تر شده و مکانیزم پیشگیری به جای درمان را پیش بگیرید.